Гарәпчә-татарча-русча сүзлек
Гарәпчә-татарча-русча сүзлек

татар телендәге гарәп-фарсы алынмалары

Сайт

М.И.Мәхмүтов, К.З.Хәмзин, Г.Ш.Сәйфуллин тарафыннан төзелгән, 1993 елда Казанда, "ИМАН" нәшриятендә чыккан ГАРӘПЧӘ-ТАТАРЧА-РУСЧА АЛЫНМАЛАР СҮЗЛЕГЕ нигезендә эшләнде






Мөтәгаббид сф. Артык баш июче, коллык итүче; суфиланучы; динче.

пр. д. Преклоняющийся; набожный, религиозный.

Мөтәгавин сф. Хезмәттәшлек итүче; бер-беренә ярдәм итүче.

пр. д. Сотрудничающий; совместно работающий (над чем-либо); помогающий.

Мөтәгадди сф. 1) Кешегә хаксызлык эшләүче. 2) Чиктән чыгучы.

пр. д. 1) Обижающий, нападающий (на кого-либо). 2) Не знающий меры.

Мөтәгадди фигыль из. грам. Үтемле фигыль, күчемле фигыль.

из. грам. Переходный глагол.

Мөтәгаддид сф. Берничә санлы, күп санлы.

пр. с. Многочисленный.

Мөтәгадил сф. Тигезләнгән, тигез, гадел.

пр. д. Равный, уравновешанный; справедливый.

Мөтәгаззил сф. Эшеннән алынган, урыныннан чыгарылган.

пр. д. Уволенный с работы, отстранённый от должности.

Мөтәгаззир сф. Авыр, читен, кыен эш; мөмкин булмаган. Эт лафзында сәкен белән башлау мөтәгаззир дигән кабилдән. бары сәкен белән башламастан гына әлиф языладыр. (К. Нас.)

пр. д. Трудный, затруднительный; невозможный.

Мөтәгаззыйм сф. Масаючы, тәкәббер, кукрайган.

пр. д. Надменный, гордый.

Мөтәгайир сф. Бер-берсенә ошамаган, төрле-төрле булган.

пр. д. Разнородный.

Мөтәгайян сф. 1) Билгеләнгән; тәгаен ителгән. 2) Ачыкланган.

пр. с. 1) Назначенный, определённый. 2) Выясненный.

Мөтәгайяр сф. Үзгәргән, башкаланган; алмашынган. Уйландыгы вакытта һава мөтәгайяр улып бөтен бөтенә... (3. Биг.)

пр. с. Меняющийся, изменчивый, переменчивый.

Мөтәгакыйб сф. Чиратлашып аллы-артлы килүче, бер-бер артлы килүче. Янә нәүбәтле яфрак аталыр, гарәпчә вәрәкы мөтәгакыйб аталыр, нәүбәт белән үсәр. (К. Нас.)

пр. д. Непосредственно следующий; чередующийся.

Мөтәгакыйбән р. Артыннан килеп, соңыннан килеп, соңында ук.

н. Непосредственно; следующий за чем (кем)-либо.

Мөтәгакыйд сф. Вәгъдәләшүче, вәгъдәләшүченең берсе.

пр. д. Договариваюдцийся, заключающий договор.

Мөтәгал сф. дини Югары, бөек, кадерле.

пр. д. рел. Всевышний.

Мөтәгали сф. кара: мөтәгал. Мәүлә мөтәгали сабыр вә тәхәммел вирсен. (3. Биг.)

пр. д. см: Мөтәгал.

Мөтәгалиэ сф. 1) Җиңүче. 2) Җиңеп алучы. 3) Үзләштерүче; көчләп алучы. Хәкканиятле бер адәмнең хыялына кәлмәмеш вәһемләрне мөтәгаллибләр күзләре илә кашлары арасындагы бер эш хисаб идәрләр. (Ш. ж.)

пр. д. Одолевающий (кого-либо); побеждающий. 2) Овладевающий, 3) Насильно овладевающий.

Мөтәгалликат ис. 1) Мөтагалликъ-ның к. 2) Якыннар, кардәшләр. Кайчан кызның мөтәгалликаты булучы хатыннар кызны зиннәт белән китереп... (К. Нас.) 3) грам. Җөмләнең иярчен кисәкләре.

сущ. 1) мн. от мөтәгалликъ. 2) Родственники. 3) грам. Второстепенные члены предложения.

Мөтәгалликъ сф. 1) Бәйле, мөнасәбәтле. 2) Караган, бәйләнгән. Хикәямез якындагы качмеш заманга мөтәгаяликъдер. (М. Ак.)

пр. д. 1) Зависящий (от чего-либо). 2) Касающийся (чего-либо); относящийся (к чему-либо).

Мөтәгаллим сф. Өйрәнүче, укучы, шәкерт.

пр. д. Учащийся, обучающийся.

Мөтәгаммид сф. Берәр эшне алдан уйлап эшләүче; тырыш.

пр. д. Поступающий обдуманно; серьёзный; старательный.

Мөтәгаммидән р. Алдан уйлап, тырышып.

н. Обдуманно, серьёзно; старательно.

Мөтәганни сф. 1. Көйләп укучы, 2. Җырчы.

пр. д. 1. Читающий нараспев. 2. Певец.

Мөтәгаризъ сф. 1) Капма-каршы эш итүче; каршы төшүче. 2) Оппозицияче. 3) Бәрелешүче.

пр. д. 1) Противодействующий; возражающий. 2) Оппозиционер. 3) Сталкивающийся.

Мөтәгариф сф. 1) Танышучы, бер-берсен танучы. 2) Танылган, мәшһүр.

пр. д. 1) Знакомящийся. 2) Общепризнанный; общеизвестный.

Мөтәгарризъ сф. Һөҗүм итүче, берәүнең хокукына кул сузучы.

пр. д. Нападающий, наступающий, посягающий (на чьи-либо права).

Мөтәгассир сф. Авыр, кыен, читен, мәшәкатьле.

пр. д. Трудный, затруднительный.

Мөтәгассыйб сф. 1) Фанатик, берәр эшкә бик нык бирелгән кеше. Ул шәһәрдә иң мөтәгассыйб кадимчеләрдән санала. (Г. Ибр.) 2) Патриот. 3) Кире.

пр. д. 1) Фанатик, слепо преданный чему-либо, 2) Патриот. 3) Упрямый.

Мөтәгассыйбанә гф. р. Фанашк рәвештә, сукырларча бирелеп.

ар.-п. н. Фанатично, слепо.

Мөтәгафил сф. 1) Санга санамаучы. 2) Игътибар (дикъкать) итмәүгә салышучы.

пр. д. 1) Пренебрегающий (чем-либо). 2) Прикидывающийся небрежным, невнимательным.

Мөтәгаффин сф. 1) Черегән, .2) Исләнгән, начар ис чыгаручы, сасыган.

пр. д. 1) Гниющий, загнивающий. 2) Дурно пахнущий, вонючий.

Мөтәгаффиф сф. 1) Саф күңелле, 2) Азмаган, инсафлы, начар эшләрдән ерак торучы. 3) Тыйнаклык күрсәтүче.

пр. д. 1) Добродетельный. 2) Неизбалованный; неразвращённый. 1) Проявляющий скромность.

Мөтәгаффифә сф. Мөтәгаффиф-нең мнс. Бер кыйсеме шундый хатындыр ки, йомшак вә мөтәгаффафә булучыдыр. (К. Нас.)

жен. от мөтәгаффиф.

Мөтәгаҗҗиб сф. Гаҗәпләнүче, хәйран калучы, исе китеп аптырап калучы, таң калучы.

пр. д. Удивляющийся, изумляющийся.

Мөтәгаҗҗибанә гф. р. Исе китеп, таң калып, хәйран калып, гаҗәпләнеп.

ар.-п. н. Удивлённо, с изумлением, в удивлении.

Мөтәгаһид сф. Сүз беркетүче, договор төзүче.

пр. д. Заключающий договор; договаривающийся.

Мөтәгаһһид сф. Йөкләмә алучы, үз өстенә алучы.

пр. д. Обязавшийся.

  • А
  • Б В Г Д З И Й К Л М Ма Мe Ми Мo Мy Мә Мөа Мөб Мөв Мөг Мөд Мөж Мөз Мөк Мөл Мөм Мөн Мөp Мөс Мөт Мөтәб Мөтәв =>Мөтәг<= Мөтәд Мөтәз Мөтәк Мөтәл Мөтәм Мөтән Мөтәр Мөтәc Мөтәт Мөтәф Мөтәx Мөтәш Мөтәя Мөтәә Мөтәҗ Мөтәh Мөф Мөх Мөш Мөэ Мөя Мөә Мөҗ Мөһ Мү Н О П Р С Т Ф Х Ч Ш Я Ә Ө Җ Һ

    Сайт управляется системой uCoz