Татар телендәге гарәп-фарсы алынмалары
|
|
Сайт
М.И.Мәхмүтов, К.З.Хәмзин, Г.Ш.Сәйфуллин тарафыннан төзелгән, 1993 елда Казанда, "ИМАН" нәшриятендә чыккан ГАРӘПЧӘ-ТАТАРЧА-РУСЧА АЛЫНМАЛАР СҮЗЛЕГЕ нигезендә эшләнде. Кызганычка каршы, сүзләрнең гарәп графикасында язылышын башкара алмадым. Сүзлектә хата тапсагыз, бирегә төртеп миңа языгыз.
Б
В
Г
Д
З
И
Й
К
Л
М
Н
О
П
Р
С
Т
Ф
Х
Ч
Ш
Я
Ә
Ө
Җ
Һ
| |
|
Ч — Татар әлифбасында егерме дүртенче, фарси әлифбасында җиденче хәреф, гарәп әлифбасында бу хәреф юк.
| |
24-я буква татарского алфавита, обозначает седьмую букву персидского алфавита. В арабском алфавите нет.
| |
|
Чабек ф. с. Өлгер, җитез, җиңел (тиз) кыймылдаучан; чапкын, йөгерек.
| |
п. прил. Быстрый, проворный; живой, ловкий, расторопный.
| |
|
Чабеки ф. ис. Өлгерлек, җитезлек, тизлек, елдамлык.
| |
п. сущ. Быстрота, проворство; живость; ловкость, расторопность.
| |
|
Чадәр нишин ф. ст. Күчмә.
| |
п. сс. Кочевник.
| |
|
Чамә ф. ис. Тезмәле сүз, шигырь, кечерәк поэма.
| |
п. сущ. Стихотворение, небольшая поэма.
| |
|
Чамәгүй ф. ис. Шигырь сөйләүче, шагыйрь.
| |
п. сущ. Стихотворец, поэт.
| |
|
Чар кара: чәһар.
| |
см. Чәһар.
| |
|
Чарва ф. ис. Хайван, терлек, мал.
| |
п. сущ. Животное, скот.
| |
|
Чар-начар ф. р. Теләр-теләмәс. Чар-начар шул көе чыгып киттеләр. (Ф. Әмир.)
| |
п. н. Волей-неволей.
| |
|
Чарпа (чаркай, чарпая) кара: чәһарпа һәм чаһарва.
| |
см. Чәһарпа и чаһарва.
| |
|
Чарә ф. ис. 1) Чара, эшяе булдыруга сәбәп, юл. 2) Дәва.
| |
п. сущ. 1) Средство; способ. 2) Лекарство.
| |
|
Чарә пәзир — төзәлерлек.
| |
Поправимый, исправимый.
| |
|
Чарә напәзир — төзәлмәслек.
| |
Непоправимый, неисправимый.
| |
|
Чар якь (чарик.) ф. сан Дүрттән бер, чирек.
| |
п. ч. Одна четвёртая, четрерть.
| |
|
Чаһ ф. ис. 1) Кое. 2) Чокыр.
| |
п. сущ. 1) Колодец. 2) Яма, углубление.
| |
|
Чираг ф. ис. 1) Бүлмәне яктырта торган ут; лампа, шәм, чырак. 2) Яктылык, ут.
| |
п. сущ. 1) Лампа, свеча; светильник, фонарь. 2) Освещение, свет.
| |
|
Чирек ф. с. Пычрак, түбән, чирканыч.
| |
п. прил. Грязный, поганый; отвратительный.
| |
|
Чиһрә кара: чәһрә.
| |
см. Чәһрә.
| |
|
Чәмән ф. ис. 1) Үсемлек, үлән. 2) Чирәмлек, болын. 3) Чәчәк бакчасы, түтәл.
| |
п. сущ. 1) Растение, трава. 2) Луг, лужайка. 3) Грядка, цветник.
| |
|
Чәмәнзар ф. ис. Үсемлек үсә торган җир, чирәмлек, болынлык.
| |
п. сущ. Местность, изобилующая лужайками, лугами.
| |
|
Чәнгял ф. ис. 1) Уч; бармаклар. 2) Кош һәм ерткыч хайван тырнагы.
| |
п. сущ. 1) Ладонь; пальцы. 2) Когти.
| |
|
Чәнгәл ф. ис. Урман.
| |
п. сущ. Лес.
| |
|
Чәнгәлзар ф. ис. Урманлык, куаклык, әрәмәлек.
| |
п. сущ. Лес, роща, кустарник.
| |
|
Чәнд ф. ис. Кайбер, берникадәр, берничә.
| |
п. сущ. Несколько, некоторое количество.
| |
|
Чәндан ф. ис. Ул чаклы, ул чаклы ук, ул кадәр, ул дәрәҗәдә, чаклы, кадәр, кат. Һәзар чәндан арзу берлә эстәюрмен. (К. Гал.)
| |
п. сущ. Сколько, настолько, так много, в такой степени.
| |
|
Чәп ф. ис. 1) Сул як. 2) Сулагай.
| |
п. сущ. 1) Левая сторона. 2) Левша.
| |
|
Чәра ф. ис. Көтүлек, утлавык. Хозурда, сөфрәдә (табында) куйдыр чәрадә. (Ут. Им.)
| |
п. сущ. Пастбище, выгон, загон.
| |
|
Чәреб ф. с. 1) Симез, майлы. 2) Мул. Сыйладым җисмемне даим чәреб шириннәр илә. (Һ. Сал.)
| |
п. прил. 1) Жирный, сальный. 2) Обильный.
| |
|
Чәрех ф. с. 1) Тәгәрмәч; чарык. 2) Коршау. 3) Чыгыр. 4) Шестерня. 5) Машина. 6) күч. Хәйлә. Димнә үз тугрысында чәрех корып... диде. (Г. Фәез.)
| |
п. сущ. 1) Колесо. 2) Круг, обод. 3) Ворот. 4) Шестерня. 5) Машина. 6) перен. Хитрость.
| |
|
Чәшем ф. ис. Күз. Сурәтең чәшемемдәдер, өзнемдәдер саутын һәнуз. (Г.Тук.)
| |
п. сущ. Глаз.
| |
|
Чәшем агыл — кыек карау.
| |
Косой взгляд.
| |
|
Чәшем бәнди ф. ис. 1) Күрәзәлек, сихырчылык. 2) Гипнотизм.
| |
п. сущ. 1) Колдовство. 2) Гипнотизм, гипнотическое внушение.
| |
|
Чәшем биаб ф. ст. Оятсызлык.
| |
п. сс. Бесстыдность, бесстыдство.
| |
|
Чәшмә ф. ис. 1) Чишмә, болак, кизләү. 2) Фонтан.
| |
п. сущ. 1) Источник, родник, ключ. 2) Фонтан.
| |
|
Чәһрә ф. ис. Төс, йөз, кыяфәт.
| |
п. сущ. Лицо, физиономия.
| |
|
Чәһар ф. сан Дүрт.
| |
п. ис. Четыре.
| |
|
Чәһарпа, чәһарва ф. ис. Дүрт аяклы хайван.
| |
п. сущ. Четвероногое (животное).
| |
|
Чәһарпая (чарпа) ф. ис. 1) Урындык. 2) Өстәл (дүрт аяклы әйбер). 3) Дүрт аяклы хайван.
| |
п. сущ. 1) Табурет, скамейка; подставка. 2) Столик с четырьмя ножками. 3) Четвероногое животное.
| |
|
Чәһаршәнбә* ф. ис. Чәршәмбе (атнаның дүртенче көне).
| |
п. сущ. Среда (день недели). букв. „четвёртый день".
|
|
|