Татар телендәге гарәп-фарсы алынмалары
|
|
Сайт
М.И.Мәхмүтов, К.З.Хәмзин, Г.Ш.Сәйфуллин тарафыннан төзелгән, 1993 елда Казанда, "ИМАН" нәшриятендә чыккан ГАРӘПЧӘ-ТАТАРЧА-РУСЧА АЛЫНМАЛАР СҮЗЛЕГЕ нигезендә эшләнде. Кызганычка каршы, сүзләрнең гарәп графикасында язылышын башкара алмадым. Сүзлектә хата тапсагыз, бирегә төртеп миңа языгыз.
Б
В
Г
Д
З
И
Й
К
Л
Мa
Мa
Ме
Ми
Мо
Му
Мә
Мө
Мү
Н
О
П
Р
С
Т
Ф
Х
Ч
Ш
Я
Ә
Ө
Җ
Һ
З
И
Й
К
Л
М
Н
О
П
Р
С
Т
Ф
Х
Ч
Ш
Я
Ә
Ө
Җ
Һ
| |
|
Муазәнәт ис. 1) Бәрабәрлек, тигезлек. 2) Бертигез үлчәүдә булу.
| |
сущ. 1) Балансирование, уравновешивание. 2) Равновесие.
| |
|
Муалят м. III. 1) Дуслык, дусларча мөгамәлә. 2) Ярдәм. Дошманың синең белән мөшавәрәт кылышса, сиңа дошманлыгын куеп муалят итмеш булыр. (К. Нас.)
| |
м. III. Дружба, дружеское отношение. 2) Помощь.
| |
|
Муанәсәт м. III. 1) Дуслашу; бер-бере белән ияләшеп, дуслашып, аралашып яшәү. 2) Утырдашлык. Ялкаулар белән муанәсәт кыйлмактан, вә алар белән мәслихәт кыйлышмактан саклан, димешләр. (К. Нас.)
| |
м. III. 1) Установление дружеских отношений; дружба. 2) Собеседование.
| |
|
Муасат ис. Кешенең сагышын (гамен) тарату; ярдәмләшү, булышлык. Сездән элгәреләр туйга мөвахәт вә муасат өчен чакыралар иде. (К. Нас.)
| |
сущ. Помощь, поддержка.
| |
|
Муасигъ сф. Сыйдыра торган. Милләтә һәр фикри тәфкирә муасигъ „Фикер"емез. (Г. Тук.)
| |
пр. д. Вмещающий, вместительный.
| |
|
Муафикъ* сф. 1) Муафыйк, туры килгән, тиң килгән, яраклы, килешле, урынлы. Маһруйның исеме җисеменә муафикъ. (3. Биг.) 2) Хуплаучы.
| |
пр. д. Соответствующий, сообразный, подходящий; благоприятный. 2) Согласный, одобряющий.
| |
|
Муаффәкыять ис. Уңыш, уңайлык, булдыра алучылык. Алар бу муаффәкыятьләргә ничек ирештеләр. (М. Гаф.)
| |
сущ. Успех, удача; достижение.
| |
|
Муаффәкъ сф. Булдыра алган, ирешкән, ирешә алган, эше барып чыккан, көче җиткән. Кариәләремә гарыз итәргә муаффәкъ булдым. (Г. Кам.)
| |
пр. с. Благоприятствуемый, сопутствуемый удаче; способный, достигающий.
| |
|
Муафәкать м. III. 1) Туры килүчелек, килешү-ярашулык. Муафәкатъ өлфэтне муҗабтер. (К. Нас.) 2) Яраклылык.
| |
м. III. 1) Согласование; согласованность, соответствие, согласие. 2) Пригодность.
| |
|
Муаҗәһә м. III. 1) Кара-каршы килү, йөзгә-йөз килү, очрашу. 2) Бер җирдә булу.
| |
м. III. 1) Встреча лицом к лицу. 2) Присутствие (где-либо).
| |
|
Муаһиб ис. Мәүһибә-нең к.
| |
сущ. мн. от мәүһибә.
| |
|
Муаһәбә м. III. Зур итеп, күп итеп бүләк бирү.
| |
м. III. Большие дары, дорогие подарки.
| |
|
Мувәкъкать сф. Вакытлы, бер вакытка караган, вакыт белән чикләнгән. Мувәкъкать бер хакыйрьлек галәмидер. (Г. Тук.)
| |
пр. с. Временный; ограниченный во времени.
| |
|
Мувәкъкатән р. Вакытлыча, вакытлы рәвештә.
| |
н. Временно.
| |
|
Мувәкъкыйть сф. 1) Вакытларны билгеләүче. 2) Хронометрчы.
| |
пр. д. 1) Определяющий время. 2) Хронометражист.
| |
|
Мувәҗҗә с. Игътибарга алырлык, кабул итәрлек. Мувәҗҗә гозер — игътибарга алырлык сәбәп. Мувәҗҗә гозерләр китерерсең... (Г. Фәез.)
| |
прил. Уважительный, приемлимый.
| |
|
Музи сф. Җәбер итүче, җәфалаучы, рәнҗетүче, усал, иза чиктерүче.
| |
пр. д. 1) Злой, несправедливый, мучающий. 2) Мучитель, истязатель.
| |
|
Музият ис. Музи-нең к. Пакь булмаган җир бет, борча кебек музиятның булуына сәбәптер. (К. Нас.)
| |
сущ. мн. от музи.
| |
|
Мукыйз сф. Уятучы; аңлатучы, ачыклаучы.
| |
пр. д. Пробуждающий, возбудитель; объясняющий.
| |
|
Мукыйзат ис. 1) Дару исеме. 2) Уятучылар. Рөхемдәге авырулар өчен истигъмаль кылыныр, „мукыйзате рөхем" диерләр. (К. Нас.)
| |
сущ. 1) Название лекарства. 2) Возбуждающие (лекарства).
| |
|
Мулля җәлял ис. Китап исеме. „Мулля җәлял"дан бәхәсләр йөртеп... (3. Һади.)
| |
сущ. Название книги.
| |
|
Мум ф. ис. Балавыз; шәм.
| |
п. сущ. Воск, свеча.
| |
|
Мума иләйһи ст. Күрсәтелгән, югарыда исеме телгә алынган; шул. Мума иләйһи сахиби мосафирханә кызы. (М. Ак.)
| |
сс. Вышеупомянутый; этот.
| |
|
Мумия ф. ис. 1) Мумия (черемәслек хәлгә китерелеп киптерелгән мәет). 2) Сынган сөякне ялгау өчен кулланыла торган дару.
| |
п. сущ. 1) Мумия (набальзамированные останки покойника). 2) Мумия (мазь, исцеляющая перелом костей.).
| |
|
Мунис сф. 1) Ияләшкән, өйрәнгән, җирләшкән; дус, якын. 2) Якын дус, әшнә. Ачык йөзлелек мунислекне пәйда кыйлыр. (К. Нас.)
| |
пр. д. 1) Общительный. 2) Интимный друг; сотоварищ.
| |
|
Мурис сф. 1) Китерүче; бирүче, йөкләүче. 2) Мирас калдыручы.
| |
пр. д. 1) Приносящий; дающий, обязывающий.
2) Завещатель; завещающий.
| |
|
Мурчә, мурҗә ф. ис. Кырмыска. Әгәр кеше яхшылыкны елан вә мурчәгә кылса, заегъ китмәй. (Мәҗмәгыл хикәять).
| |
п. сущ. Муравей.
| |
|
Муса ләһ ст. Үлүче тарафыннан аңа васыять әйтелгән кеше.
| |
сс. Наследник.
| |
|
Муса биһ ст. Васыять ителгән нәрсә.
| |
сс. Завещанная вещь.
| |
|
Мусави с. 1) Мусага караган, Муса динен тотучы. 2) Яһуди. 3) Шигаларның җиденче имамнары Мусадан килүче.
| |
прил. 1) Еврей, последователь Моисеева закона. 2) Еврейский.
3) Происходящий от седьмого шиитского имама Мусы.
| |
|
Мусый сф. Васыять әйтүче кеше.
| |
пр. д. Завещающий.
| |
|
Мусыйкый с. Музыка белеме(нә), музыка(га караган).
| |
прил. Музыкальный.
| |
|
Муш ф. ис. Тычкан, күсе. Уйку эчендә шөтер (тәвә) улан ул муш кеби. (Ут. Им.)
| |
п. сущ. Мышь, крыса.
| |
|
Муҗиб сф. Сәбәп итүче, барлыкка китерүче. Мөхәләфәт дошманлыкны муҗибтер. (К. Нас.)
| |
пр.д. Причина, повод; побудительный мотив.
| |
|
Муҗид сф. Иҗат итүче, барлыкка китерүче, үзлегеннән табып чыгаручы. 2) Алла эпитеты. Алар өч муҗидкә ышаналар иде. (3. Һади.)
| |
пр.д. 1) Порождающий, вызывающий к существованию. 2) Творец, создатель (эпитет Аллаха).
| |
|
Муҗәб сф. 1) Берәр эштән яки сүздән килеп чыккан хәл. 2) Соңыннан булган эш, нәтиҗә, йомгак. Зарарымызнын мужәбе улан шәйләре... (К. Нас.)
| |
пр.с. 1) Ставший неизбежным, 2) Результат, вывод.
| |
|
Муҗәз сф. Кыска һәм аңлаешлы сүз, уй. Аз сүзле булмак вә муҗәз сөйләмәк кешенең, гакылына дәлилдер. (К. Нас.)
| |
пр.с. Сокращённый; лаконичный.
|
|
|