Татар телендәге гарәп-фарсы алынмалары
|
|
Сайт
М.И.Мәхмүтов, К.З.Хәмзин, Г.Ш.Сәйфуллин тарафыннан төзелгән, 1993 елда Казанда, "ИМАН" нәшриятендә чыккан ГАРӘПЧӘ-ТАТАРЧА-РУСЧА АЛЫНМАЛАР СҮЗЛЕГЕ нигезендә эшләнде. Кызганычка каршы, сүзләрнең гарәп графикасында язылышын башкара алмадым. Сүзлектә хата тапсагыз, бирегә төртеп миңа языгыз.
Б
В
Г
Д
З
И
Й
Ка
Ки
Ко
Ку
Кы
Кя
Кә
Кө
Кү
Л
М
Н
О
П
Р
С
Т
Ф
Х
Ч
Ш
Я
Ә
Ө
Җ
Һ
З
И
Й
К
Л
М
Н
О
П
Р
С
Т
Ф
Х
Ч
Ш
Я
Ә
Ө
Җ
Һ
| |
|
Көбра с. мнс. Иң зур, иң бөек. Вирелде әһле гаднә җир сәкарьән нары көбрадан. (Гади җәннәтендәге кешеләргә сшкар тәмугындагы иң зур уттан урын бирелде). (Г.Тук.)
| |
прил. жен. Самая большая, величайшая.
| |
|
Көдүрәт иc. Көенечлек, кайгы, хәсрәт; каушап калу. Бу сугыштан тәннәрендә эцэрәхәт вә күңелләрендә көдүрәт буылмасмы? (Г. Фәез.)
| |
сущ. Смущение; горе, неприятность.
| |
|
Көлбә ф. иc. Алачык, бүлмә, хөҗрә, кечкенә өй. Көлбәи әхзан — кайгы-хәсрәт өе.
| |
п.сущ. Xижина, келья.
| |
|
Көлл иc. 1) Һәммә. 2) Бөтен, бөтенесе. 3) Һәр. Көлле нәфсен заикател мәүт икәндер белмәдем (Һәркем үлемне татый икәнен белмәдем), (Һ. Сал.)
| |
сущ. 1) Целое, совокупность. 2) Весь, вся, все. 3) Всякий, каждый.
| |
|
Көлли c. 1) Барысына караган, барысына да бәйләнешле, тулы. 2) Универсаль.
| |
прил. 1) Совершенный, полный; полнейший, абсолютный. 2) Универсальный.
| |
|
Көллия иc. 1) Барысына караган, барысына да бәйләнешле, тулы. 2) Университет.
| |
сущ. 1) Целостностьу полнота. 2) Университет.
| |
|
Көллиян р. Тулысынча, бөтенләй, барын бетереп.
| |
н. Вполне, всёцело, совсем, полностью.
| |
|
Көллиять ис. кара: көллия.
| |
см. Көллия.
| |
|
Көлфәт ис. 1) Көч кую, тырышу, бер эшкә тырышлык. 2) Авырлык, кыенлык; читенлек, мәшәкать. Китап тәтаббәгъ (бастыру) итмәк көлфәтеннән качып... (К. Нас,) 3) Урынсыз азаплану, шәплек, .егетлек күрсәтү теләге белән азаплану; көчәнүле кыланыш.
| |
сущ. 1) Напряжение, труд. 2) Затруднение, трудность; беспокойство. 3) Стеснение; деланность; неестественность.
| |
|
Көн фәякүн гыйб. "Бул!" дию белән үк була.
| |
фр. Скажешь: „Будь!" будет.
| |
|
Көнһ ис. 1) Бер әйбернең нигезе, төбе, асылы. Әмма көнһенә ирешмәктән гакылларны тар иткән. (С. Рәм.) 2) Иң югары торган күтәрелү ноктасы.
| |
сущ. 1) Сущность, значительность, глубина. 2) Апогей, предел; вершина.
| |
|
Көрбәт ис. Көенеч, сагыш, үкенеч. Вөҗүдем кайнады, иреште көрбәт. (Г. Тук.)
| |
сущ. Тоска, печаль.
| |
|
Көррасә ис. Кулъязма табак (сигез бит). Мәгарринең җөмлә китабы 55 гадәд улып 1120 көррасәдер. (Р. Фәх.)
| |
сущ. Рукопись в один печатный лист; часть книги, состоящая из 8 страниц.
| |
|
Көррә ис. 1) Йомры, шар. 2) Туп. Әйләнәсең, тулганасың, түгәрәк син, көррә син. (Г. Тук.)
| |
сущ. 1) Шар. 2) Мяч.
| |
|
Көррәи әрыз ф. из. Җир шары; глобус. Нә хәл бу? Капланган көррэи әрыз кан илә буылган төтенгә. (Н. Дум.)
| |
п. из. Земной шар; глобус.
| |
|
Көррәи мөсаттахә ф. из. Ярымшар (географик карта).
| |
п. из. Полушарие.
| |
|
Көрси ис. 1) Урындык, утыргыч. 2) Кафедра. 3) Тәхет. Хакимлек көрсасенә менеп алып. (М. Гаф.)
| |
сущ. 1) Сиденье; стул, кресло. 2) Кафедра,
3) Трон.
| |
|
Көрәма ис. Кәрим-нең к.
| |
сущ. мн. от кәрим.
| |
|
Көсар ис. ф. с. 1) Чигүче (җәфа), 2) Эчүче.
| |
п. прил. 1) Подверженный (страданиям). 2) Пьющий, употребляющий спиртные напитки.
| |
|
Көстах ф. с. Әрсез, әдәпсез, тотнаксыз, тартынмас.
| |
п. прил. Невоспитанный, дерзкий, наглый.
| |
|
Көсәля ф. с. Кәслян-ның к. Такатем вөсгынча коллык итмәдем көсәля булып. (Һ. Сал.)
| |
сущ. мн. от кәслян.
| |
|
Көсуф ис. Кояш тотылу.
| |
сущ. Солнечное затмение.
| |
|
Көсуф көлли ст. Кояшның тулысынча тотылуы.
| |
сс. Полное солнечпос затмение.
| |
|
Көсуф җөзьи ст. Өлешчә кояш тотылу.
| |
сс. Частичное, неполнос затмение (о солнце).
| |
|
Көтеб ис. Китап-ның к.
| |
сущ. мн. от китаб.
| |
|
Көтебханә гф. ис. кара: китабханә.
| |
ар.-п. сущ. см. Китабханә.
| |
|
Көтлә ис. 1) Өем, күч, төркем; кисәк, кантар. 2) Масса, халык. 3) Политик блок; төркемләнү.
| |
сущ. 1) Куча, груда, ком; глыба. 2) Масса, народ. 3) Политический блок, группировка.
| |
|
Көфер* ис. 1) Карышу. 2) Аллага ышанмау; алланы бер дип танымау. 3) Алланы хурлау, динсезлек.
| |
сущ. 1) Сопротивление. 2) Неверие в бога, в единобожие. 3) Богохульство; безбожие.
| |
|
Көфран ис. 1) Танымау, алланы хурлау. 2) Кадерен белмәү.
| |
сущ. 1) Безбожие, неверие, богохульетво. 2) Неблагодарность, непризнание.
| |
|
Көфране нигъмәт из. Нигъмәт (аш) кадерен белмәү, булган әйберне яратмау; берәүнең яхшылыгының кадерен белмәү.
| |
из. Неблагодарность, непризнание.
| |
|
Көфу ф. ис. Тиң, пар, тиңдәш.
| |
п. сущ. Равный, подобный; похожий.
| |
|
Көффар ис. Кяфир-нең к. Вә көффарә тәнәззелдән, тәзәллел яшьне түкмәктән. (Г. Тук.)
| |
сущ. мн. от кяфир.
| |
|
Көхел ис.1) Сөрмә. 2) Кара күзлеләр.
| |
сущ. 1) Сурьма (для подкрашивания ресниц). 2) Черноглазые.
| |
|
Көш ф. ис. Үтерүче.
| |
п. сущ. Убийца.
| |
|
Көшад ф. ис. 1) Ачык. 2) Шатлык.
| |
п. сущ. 1) Открытый. 2) Радость.
| |
|
Көһнә ф. с. Сәләмә, иске, борынгы; искергән; модадан-чыккан. Җамасы көһнә улана бддгөман ммплуб имәс (Киеме сәләмә булганга гына кешегә начар уй тоту тиеш түгел). (Ак.)
| |
п. прил. Старый, ветхий, немодный.
|
|
|