Мәкабир ис. Мәкъбәрә -нең к.

сущ. мн. от мәкъбәрә.

Мәкадир ис. Микъдар-ның к.

сущ. мн. от микъдар.

Мәкаль м. м. 1) Сөйләм, сөйләү, сөйләнеш. 2) Мәкаль.

м. м. 1) Говорение. 2) Речь, слово. 3) Пословица.

Мәкалә* ис. Мәкалә, язма материал.

сущ. Статья (в газете, журнале); сочинение.

Мәкам ис. 1) Урын, тора торган урын. 2) Дәрәҗә, тоткан урын. Сәнең дә йөксәлер бер көн мәкамең. (Г. Тук.) 3) Көй, мотив, тон.

сущ. 1) Место, местопребыванже. 2) Пост, ранг. 3) Мотив, тон.

Мәкамат ис. 1) Мәкам-нең к. 2) Суфиларның суфилыкта, ишанлыкта үсү баскычлары. Мәкамат тарикать күрмәгәннәр. (Ут. Им.)

сущ. 1) мн. от мәкам. 2) Ступень, проходимая суфиями на нути совершенствования.

Мәкаризъ ис. Микъраз-ның к.

сущ. мн. от микъраз.

Мәкар ис. Тора торган урын, җирләшкән төп урын.

сущ. Местопребывание, местонахождение, резиденция.

Мәкасыйд ис. Мәкъсад-ның к.

сущ. мн. от мәкъсад.

Мәкер* ис. 1) Хәйлә, эчкерлелек. Һичберәү сизми иде хәйлә мәкерләрне минем. (Г. Тук.) 2) Астыртын бозы клык; уйлау, алдау. Мәкерле хыялларга чумып, авыллар өстенә басып тотандай катып калган чиркәүләр. (Ш. Кам.)

сущ. 1) Хитрость, коварство. 2) Обман, козни.

Мәкин с. 1) Торучы, билгеле бер урын биләүче. 2) Үзен олы тота белүче.

прил. 1) Проживающий, обитающий. 2) Влиятльный; солидный.

Мәккяр ис. Бик хәйләкәр, чеп-чи алдакчы.

сущ. Обманщик, плут, мошенник.

Мәккярә ис. Мәккяр-ның мнс. Бер көн бу мәккярә карчык Әбүгалисина йортына килде. (К. Нас.)

сущ. жен. от мәккяр.

Мәкмүн сф. Сакланган, яшеренгән.

пр. с. Скрытый, спрятанный; сохранённый.

Мәкнүз сф. 1) Җиргә күмелгән. Ир кеше амалене күңлендә мәкнүз әйләмәз. (Г. Тук.) 2) Байлык өчен сакланган.

пр. с. 1) Скрытый; зарытый. 2) Собранный, накопленный.

Мәкнүн сф. 1) Өртелгән, яшерелгән. 2) Тезелгән (энҗе). Санасаң лөэлеи мәкнүн. (Г. Кан.)

пр. с. 1) Скрытый; зарытый, спрятанный. 2) Нанизанный.

Мәкруһ сф. 1) Начар күрелгән, сөйкемсез. 2) Дин тарафыннан кискен тыелмаган, ләкин җиңелчә читкә кагылган эш. 3) Усаллык, явызлык. 4) Ямьсез. Мәкруһ тавыш белән мыскыл итеп... (Г. Кан.)

пр. с. 1) Отталкивающий, отвратительный, дурной. 2) рел. Неодобряемый, хотя и не запретный, порицаемый. 3) Зло, насилие, 4) Противный.

Мәкруһат ис. Мәкруһ-ның к.

сущ. мн. от мәкруһ.

Мәкруһәйн ис. Ике сөйкемсез.

сущ. в. ч. от мәкруһ.

Мәксәб ис. 1) Керем китерә торган эш, 2) Казаныш, табыш.

сущ. 1) Зарабрток, прибыль. 2) Нажива, приобретение, прирост.

Мәксүб сф. Казанылган, эшләп табылган.

пр. с. Приобретённый, добытый, заработанный.

Мәксүр сф. 1) Сынык, сындырылган. 2) Зәгыйфь, көчсез, 3) грам. Ас хәрәкәле (кәсрәле).

пр. с. 1) Сломанный, разбитый. 2) Жалкий, бесломощный. 3) грам. Огласованный кясрой.

Мәктәб* сф. 1) Мәктәп, 2) Уку йорты.

сущ. 1) Школа. 2) Учебное заведение.

Мәктәб ибтидаи ст. Башлангыч мәктәп.

сс. Начальная школа.

Мәктәбдар гф. ис. Мәктәп хуҗасы, мәктәп тотучы.

ар.-п. сущ. Содержатель попечитель) школы.

Мәктүб сф. 1) Язылган нәрсә. Адәм баласы мескендер, аның әҗәле мәктүмдер, гамәле мәктүбтер . (К. Нас.) 2) Хат.

пр. с. 1) Написанный. 2) Письмо.

Мәктүм сф. Сакланган, яшеренгән.

пр. с. Спрятанный, сохранённый.

Мәкуль сф. Сөйләнгән, әйтелгән сүз.

пр. с. Сказанный, произнесённый.

Мәкулә I сф. Төр, җенес, токым.

сущ. Род, сорт, вид, категория.

Мәкулә II сф. Әйтем, мәкаль. Ышанычлык үкенечләрнең анасыдыр, бу гарәпләр мәкуләседер. (К. Нас.)

сущ. Высказывание, поговорка.

Мәкшәф ис. Әйбернең ачылган, табылган урыны.

сущ. Местонахождение (чего-либо), место открытия (чего-либо).

Мәкшүф сф. Ачылган, уйлап табылган; беренче тапкыр дөньяга чыгарылган.

пр. с. Обнаруженный, открытый.

Мәкъбиз сф. Бөрештерүче; эч катыручы,; эч катыра торган.

пр. д. Стягивающий, вяжущий.

Мәкъбуз сф. 1) Алынган, кулга төшерелгән, тотылган. 2) мед. Бөрештергән (эч кату тудырган).

пр. с. 1) Полученный, схваченный, взятый; пойманный, связанный. 2) мед. Приведший к запору (о вяжущих лекарствах).

Мәкъбәзат ис. к. Бәрештерүче, тотучы (дарулар).

сущ. мн. Стягивающие, вяжущие (о лекарстве).

Мәкъбәрә ис. 1) Кеше җирләнгән (күмелгән) урын, кабер. 2) Каберлек.

сущ. 1) Могила, 2) Кладбище.

Мәкъбүл сф. Кабул күрелгән, кабул ителгән; яраклы табылу, яхшы табылу. Әсәрем кариэләрә мәкъбүл улырмы. (Г. Кам.)

пр. с. Принятый, одобренный, допущенный.

Мәкъбүлат ис. Мәкъбүл-нең к. Мәганид күркәм җиргә күзен салмас мәкъбүлатка тәмәррәд гадәменнән. (Ак.)

сущ. мн. от мәкъбүл.

Мәкъбүлиять ис. 1) Кабул күрелү, 2) Хуш күрелү, күңелгә ошашлык.

сущ. 1) Приемлимость. 2) Приятность.

Мәкъдәрәт м.м. 1) Көч, куәт, 2) Байлык.

м.м. 1) Могущество, сила, мощь. 2) Богатство, состоятельность.

Мәкълуб сф. 1) Әйләндерелгән, үзгәртелгән. 2) Ике яктан да бер төсле укыла торган сүз һәм сүз тезмәсе („чәч, ала" кебек).

пр. с. 1) Перевёрнутый, вывернутыш, 2) Слово, имеющее одинаковое чтение с начала и конца (напр., русская фамилия „Аникина").

Мәкълугъ сф. Кубарылган, суырылган, йолкын алынган.

пр. с. Вырванный, искоренённый.

Мәкъруз сф. 1) Бурыч алган кеше. 2) Бурычка бирелгән әйбер.

пр. с. 1) Должник, задолжавший. 2) Отданная в долг вещь.

Мәкърун сф. 1) Кушылган. 2) Якынлашкан, якын. 3) Якынайтылган, якын китерелгән.

пр. с. 1) Присоединённый. 2) Близкий, сопутствуемый. 3) Сближаемый; приближённый.

Мәкъруниять ис. Якынлык.

сущ. Близость.

Мәкъсад* ис. Максат, теләнелгән (омтылган) нәрсә, алга куелган бурыч.

сущ. Предмет стремле ния, цель, намерение; поставленная задача.

Мәкъсадгяһ гф.ис. Максат урыны, төбәлгән урын.

ар.-п. сущ. Место назначиния, определённре место.

Мәкъсим ис. 1) Бүленгән урын, бүлү урыны. 2) Суның (юлның) аерылган урыны, юл чаты.

сущ. 1) Место деления, раздела. 2) Развилка (реки, дороги).

Мәкъсуд сф. 1) Ниятләйгән, ният ителгән. 2) Омтылыш, теләк. Мәкъсуд хәзинәләре михнәт күпере өстемдәдер. (К. Нас.)

пр. с. 1) Предмет желания. 2) Стремление, желание.

Мәкъсур сф. Кыскартылган, чикләнгән. Рәхәт тереклек изге хатын булмакына мәкъсурдыр димешләр. (К. Нас.)

пр. с. Укороченный, сокращённый; ограниченный.

Мәкъсурат ис. Мәкъсур-ның к.

сущ. мн. от мәкъсур.

Мәкъсурә сф. Өйгә ябылып, тышка чыгуы тыелган хатын, чикләнгән хатын.

пр. с. Женщина, которрй запрещеңо выходить из дому.

Мәкъсүм сф. Бүленгән, өлешләнгән, аерылган. 2) мат. Бүленүче сан.

пр. с. 1) Разделённый. 2) мат. Делимое.

Мәкъсүмен галәйһи ст. мат. Бүлүче сан.

сс. мат. Делитель.

Мәкътаг ис. 1) Киселгән урын. 2) Очы-очка килгән, ялганган урын. 3) Әйбәрнең төзелешен өйрәнү өчен урталай киселеп эшләнгән рәсемнәр. 4) Укуда тукталыш, тыныш.

сущ. 1) Разрез, поперечное сечение. 2) Стык. 3) Разрезные картинки для изучения деталей. 4) Пауза в чтении.

Мәкътәл ис. Үтерү урыны.

сущ. Место убийства (казни).

Мәкътуг сф. Киселгән. Моның әүвәлгесе сабит вә мәкътуг бер мәсьәлә. (Г. Ибр.)

пр. с. Отрезанный, отрубленный.

Мәкътүл сф. 1) Үтерелгән. Ягкубның мәкътүл булуыны яңа ишетәмен. (3. Биг.) 2) Корбан ителгән.

пр. с. 1) Убитый, умерщвлённый. 2) Принесённый в жертву.

Мәкътүлә сф. Мәкътүл-нең мнс. Мәкътүлә Зөләйханы нә тарика белә идегез... (3. Биг.)

жен. от мәкътүл.

Мәкътүлән р. Үтерелеп, үтерелгән хәлдә. Әгәр мин мәкътүлән шәһид булсам... (К. Нас.)

н. Убитым, убиенным.

Мәкъшур сф. Кабыгы суелган, кабыгы әрчелгән.

пр. с. Очищенный, облупленный, без кожуры.

Мәкъһур сф. 1) Каһәр төшкән. 2) Жәберләнгән, кыерсытылган, каһәрләнгән. Һәрзаман хакны сәвәннәр сез кеби мәкъһур улыр. (Г. Тук.) 3) Җиңелгән, һәлак булган.

пр. с. 1) Проклятый, заклятый. 2) Обиженный, удрученный, замученный. 3) Побеждённый, покорённый.

Мәкыйс сф. Тиңләштерелгән, чагыштырылган, охшатылган.

пр. с. Уподобленный; приравненный.

Мәкяид ис. к. Хәйләләр, алдаулар.

сущ. мн. Дурные замыслы, козни, махинации.

Мәкян ис. 1) Урын, җир. 2) Торган җир. Ушбу җирдә мин яңа таптым мәкян. (Ш. Баб.) 3) Өй, утырган урын. 4) күч. Дәрәҗә, тоткан урын.

сущ. 1) Место, местечко. 2) Местопребывание. 3) Жилище. 4) перен. Степень, ранг, чин.

Мәкянат ис. Мәкян-ның к.

мн. от мәкян.

Мәкярим ис. к. Мактаулы, күркәм, гүзәл (саналган эш).

сущ. мн. Почитаемый, уважаемый; похвальный, добрый, хороший (о деле).

Мәкяриме әхлак ст. Күркәм холыклар, гүзәл холыклар. Мәкяриме әхлак ундыр. (К. Нас.)

сс. Похвальные обычаи, добрые нравы.

Мәкятиб I ис. Мәктәб-нең к.

сущ. мн. от мәктәб.

Мәкятиб II ис. Мәктүб-нең к.

сущ. мн. от мәктүб.

Мәкятибе ибтидаия ст. Башлангыч мәктәпләр.

сс. Начальные школы.

Мәкятибе рөшдия ст. Рөшди мәктәпләр (урта мәктәпләр).

сс. Средние школы.

Мәкяфәт кара: мөкяфәт.

см. Мөкяфәт.