Татар телендәге гарәп-фарсы алынмалары
|
|
|
Гак с. Буйсынмаучы, буйсынмас, баш имәс, бунт күтәрүче, фетнәче. 2) Каргалган, ләгънәтләнгән. Җәһәләтдин улыр остазига гак. (Ут.Им.)
| |
прил. 1) Непокорный, бунтующий. 2) Проклятый, подвергшийся проклятию.
| |
|
Гакаид ис. Гакыйдә-ның к.
| |
сущ. мн. от гакыйдә.
| |
|
Гакакыйр ис. к. Дару үләннәре, үлән тамырлары, дару-дәрман; имчеләр даруы. Сырхауга үз җиренең гакакыйре килешәрәк бирәдер. (К.Нас.)
| |
сущ. мн. Зеля, снодобья, лекарства, лекарственные травы.
| |
|
Гакар ис. Билгеле бер килере булганкүчми торган милек (өй, җир, бакча һ.б.).
| |
сущ. 1) Недвижимость. 2) Имение, поместье.
| |
|
Гакариб ис. Гакрәб-нең к.
| |
сущ. мн. от гакрәб.
| |
|
Гак-госый ст. Ата-анасын рәнҗеткән гөнаһлы кеше. Атамыза гак-госый улдыгымыз. (К.Гал.)
| |
сс. Обижающий родителей; грешный в оскорблении родителей.
| |
|
Гакде мөгаһәдә из. Килешү төзү.
| |
из. Заключение договора.
| |
|
Гакде никях из. Никях уку (шаһитлар каршында егет белән кызның өйләнешүләренә ризалыкларын язу эше). Иске заман гадәтенчә Фәхрелбәнатның сигез яшендә гакде никяхы булды. (З.Һад.)
| |
из. Заключение брачного соглашения.
| |
|
Гакес ис. 1. 1) Капма-каршылык, киресе. 2) Кире як, тискәре як. 2. Яктылык нурының кире кайтуы. Кояшның нурын гакес итеп күзне камаштырып тора иде. (М.Гаф.)
| |
сущ. 1. 1) Противоположность. 2) Обратная сторона. 2. Отражение (лучей, света).
| |
|
Гаккылвалидәйн гыйб.Ата-анасына хөрмәт күрсәтмәүче, ата-анасының сүзен тотмаучы, ата-ананы санга сукмаучы.
| |
фр. Непослушный, непокорный, непочтительный (о сыне).
| |
|
Гаклы кәсби ст. Уку, өйрәнү эше, тәҗрибә юлы белән алынган акыл.
| |
сс. Ум, преобретенный в процессе труда (в ученье, на практике).
| |
|
Гаклы сәлим ст. Сәламәт акыл, тулы акыл.
| |
сс. Здравый смысл.
| |
|
Гаклы табигый ст. Тумыштан булган акыл.
| |
сс. Природный ум.
| |
|
Гаклый с. Акыл(га бәйләнешле).
| |
прил. 1) Умственный, инеллектальный. 2) Умозрительный.
| |
|
Гаклыят ис. к. Уйлап беленгән, табылган фикерләр, төшенчәләр; философик төшенчәләр.
| |
сущ. мн. Всё, постигаемое умозрительным путем; философские понятия.
| |
|
Гаклән р. Акыл буенча, акылга салып карап.
| |
н. Умно, по-умному, разумно.
| |
|
Гакрәб ис. 1) Чаян. 2) Зодиак тамгасы буенча 22 ноябрьгәчә була торган вакыт (октябрь ае).
| |
сущ. 1) Скорпион. 2) По знаку Зодиака время между 22/Х - 22/ХI (октябрь).
| |
|
Гакселхәрәкәт из. Каршы юл тоту, каршы хәрәкәт итү, каршы йөреш. 2) Революциягә каршы хәрәкәт.
| |
из. 1) Контрдвижение. 2) Контрреволюционное движение.
| |
|
Гакур с. 1) Зәһәр, явыз. 2) Чага (тешли) торган.
| |
прил. 1) Злобный, злой. 2) Кусающийся, жалящий.
| |
|
Гакыб ис. 1) Үкчә. 2) Соң, нәтиҗә.
| |
сущ. 1) Пятка. 2) Исход, результат, конец.
| |
|
Гакыд м. I 1) Бәйләү, төенләү. 2) Сүз бирешү, сүз бәйләшү, сөйләшеп килешү төзү. Ялганчылык белән мәшһүр кеше гакыд кылса, гакыдендә ышаныч булмас. (К.Нас.) 3) Төен.
| |
м. I 1) Связывание. 2) Заключение (договора); соглашение. 3) Узел.
| |
|
Гакыйб с. Бер нәрсәнең артыннан килгән, соңында булган.
| |
прил. Следующий (за кем-либо, чем-либо).
| |
|
Гакыйбәт ис. Соң, ахыр, азак; эшнең соңы, нәтиҗәсе. Һәр катылыкның гакыйбәте шатлыктыр. (К.Нас.)
| |
сущ. Последствие, исход, результат.
| |
|
Гакыйд сф. Килешү төзүче ике якның берсе, берәр эш турына сүз беркетеп язышучы якларның берсе, килешү төзүче.
| |
пр. д. Договаривающаяся, одна из договаривающихся сторон.
| |
|
Гакыйдә ис. дини Ышану, иман.
| |
сущ. рел. Вера, убеждение.
| |
|
Гакыйк ис. 1) мин. Ахак ташы. 2) Агым су юлы.
| |
сущ. 1) мин. Сердолик. 2) Водный путь, русло.
| |
|
Гакыйланә р. Акыллы кешечә, акыллы кешеләр кебек, акыллылардай, акыл белән.
| |
н. По-умному, разумно, с умом.
| |
|
Гакыйль сф. Акыллы, акыл иясе; акылга утырган кеше.
| |
пр. д. Умный, разумный; находящийся в здравом уме.
| |
|
Гакыйлә сф. Акыллы (хатын-кыз).
| |
пр. д. Умная, разумная.
| |
|
Гакыйм с. 1) Баласы булмый торган ир кеше. 2) Җитештерми торган.
| |
прил. 1) Бесплодный, бездетный. 2) Непроизводительный.
| |
|
Гакыймә с. Баласы булмый торган хатын.
| |
прил. 1) Бесплодная (женщина).
| |
|
Гакыйр с. 1) Кысыр. 2) Уңыш бирми торган. кара: гакыймә.
| |
пр. д. 1) Бесплодная (о женщине). 2) Бесплодный.
| |
|
Гакыл ис. Акыл, аң, аңлый белүчелек, дөрес фикер йөртүчелек.
| |
сущ. Ум, разум, интеллект; понимание, здравый смысл.
|
|
|