Татар телендәге гарәп-фарсы алынмалары
Татар телендәге
гарәп-фарсы алынмалары


Сайт

М.И.Мәхмүтов, К.З.Хәмзин, Г.Ш.Сәйфуллин тарафыннан төзелгән, 1993 елда Казанда, "ИМАН" нәшриятендә чыккан ГАРӘПЧӘ-ТАТАРЧА-РУСЧА АЛЫНМАЛАР СҮЗЛЕГЕ нигезендә эшләнде. Кызганычка каршы, сүзләрнең гарәп графикасында язылышын башкара алмадым. Сүзлектә хата тапсагыз, бирегә төртеп миңа языгыз.
Б В Г Д З И Й К Л М Н О П Р С Та Ти То Ту Ты Тәб Тәв Тәг Тәд Тәз Тәк Тәл Тәм Тән Тәp Тәc Тәт Тәф Тәx Тәш Тәэ Тәя Тәә Тәү Тәҗ Тәһ Ф Х Ч Ш Я Ә Ө Җ Һ

Тәмам* ис. 1. Тулы, кимчелексез. 2. Бөтенләй бетү, азагына ирешү.

сущ. 1. Полный, совершенный. 2. Окончание, заверщение, конец.


Тәмамиять ис. Беткәнлек; бөтенлек, тулылык.

сущ. Полнота; законченность, завершённость.


Тәмамән р. Бөтенләй, тулы-сынча. Ләим кешенең халәтен тәмамән әда кыйлсаң да, сиңа явызлыгын тидерер. (К. Нас.)

н. Полностью, сполна.


Тәмарыз м. VI. Үзен авыру итеп күрсәтү.

м. VI. Симуляция болезни.


Тәмасел м. VI. Охшашлык, бертөслелек, тиңдәшлек.

м. VI. Сходство, подобие.


Тәмасил ис. Тимсаль-ның к.

сущ. мн. от тимсаль.


Тәмаша* ф. ис. 1) Тамаша, кү-рсчшш. 2) Карап йөрү, карау.

п. сущ. 1) Зрелище, представление, спектакль. 2) Разглядывание зрелища.


Тәмашагир ф. ис. Карап, күңел ачып йөрүче.

п. сущ. Посещающий зрелищные места, зритель.


Тәмашагяһ ф. ис. Карап, күңел ачып йөрү урыны.

п. сущ. Зрелищное место.


Тәмдид м. II. 1) Озынайту, киңәйтү. 2) Озакка сузу.

м. II. 1) Вытягивание, растягивание. 2) Удлинение (срока).


Тәмдих м. II. Мактап телгә алу.

м. II. Расхваливание.


Тәмиз ф. с. Чиста, пакь, ару, пөхтә. Бүлмәгә керү белән җаның эри, ничектер табигый матурлык, зәвык, тәмиз хис кыласың. (Г. Ибр.)

п. прил. Чистый, опрятный, аккуратный.


Тәмйиз м. II. Бер-берсеннән аеру, аерып белү, аралап алу. Хәкаикъны идракь итмәктән вә мәгъкулатны тәмйиз итмәктән гаҗиз булып... (К. Нас.)

м. II. Выделение, предпочтение; различение.


Тәмлик м. II. 1) Бер нәрсәгә ия итү. 2) Власть бирү (берәүнең кулына).

м. II. 1) Передача в чью-либо собственность. 2) Облечение властью.


Тәмлих м. II. Тозлау.

м. II. Соление, засаливание.


Тәмлия м. II. Тулы итү, тутыру.

м. II. Наполнение.


Тәммуз ис. Июль ае. Ул кемсә сахрадагы сәрабтан тәммуздәге болыттан ялганлырак димәктер. (К. Нас.)

сущ. Июль.


Тәммә фиг. Бетте, тәмам булды.

гл. Кончилось, закончилось.


Тәммәт тәмам* ст. Тәмам булды, бөтенләй бетте.

сс. Полностью (совсем) кончилось.


Тәмрин м. II. Күнектерү, күнегу. Анда балаларны уйларга да сөйләргә, ә монда исә уйларга да язарга тәмрин мәкъсуддыр. (Ә. Мөс.)

м. II. Упражнение, тренировка.


Тәмсил м. II. 1) Охшату, чагыштыру. Ничек дисәм дә аз тәмсилеңезне. (Г. Тук.) 2) Мисал итеп китерү. 3) Мәсәл. 4) Охшаштыру, үзедәй итеп ясау, йоту, ассимиляция. Куманнар, Алтын Урданың иң күп әһалисын тәшкил итеп мангулларны тәмсил иттел/әмр (Г. Газиз).

м. II. 1) Уподобление, сравнение; сходство. 2) Приведение в пример. 3) Басня, 4) Уподобление, ассимилирование.


Тәмшия м. II. 1) Хәрәкәткә китерү. 2) Йөртү.

м. II. 1) Приведение в движение. 2) Двигание.


Тәмәдден м. V. Мәдәниятле булу, культуралы булу, культуралашу.

м. V. от гл. тәмәддәнә — цивилизо-ваться, становиться культурным.


Тәмәддех м. V. Үз-үзен мактау, мактану. Буй белән вә кыяфәт белән тәмәддех кыйлганнар хакында әйтелер. (К. Нас.)

м. V. Похвальба,, хвастовство, самовосхваление.


Тәмәйегъ м. V. Эрү, сыегаю, сыек хәлгә күчү.

м. V. Плавление, превращение в жидкость.


Тәмәйез м. V. Аерылу, аралаңу.

м. V. Обособление, различение.


Тәмәккен м. V. 1) Урнашу, жирләшү, урын алып тору; урын тоту. 2) Мөмкинлек алу. 3) Көч, куәт.

м. V. 1) Расположение, размещение; занятие места. 2) Получение возможности. 3) Сила, мощь.


Тәмәллек м. V. Ия булу, хуҗа булу, кулга кертү.

м. V. Владение, обладание, овладевание; господство; приобретение (чего-либо).


Тәмәллык м. V. Ялыну, ялагайлану, ялынып йөрү. Безәр Җәмһәр әйтте: „Карга кебек иртә тордым, эт кебек тәммәллыклы булдым, мәче кебек тәзәррыглы булдым, хинзар кебек хирыс булдым да гыйлем хасыйл иттем" димеш. (К. Нас.)

м. V. Лесть, подобострастие, низкопоклонство.


Тәмәнна м. V. 1) Хәрәкәт белән сәлам бирү (мәсәлән, баш ию, честь бирү). 2) Үтенү, сорау, ялвару.

м. V. 1) Приветствие (поклоном, жестом). 2) Просьба, мольба.


Тәмәнни м. V. Теләү, өмет итү, үтенү, ялвару. Катылар белән туралсачы дип тәмәнни кылыр имеш. (К. Нас.)

м. V. Желание, выражение надежды; мольба.


Тәмәр ис. Киптерелгән хөрмә җимеше.

сущ. соб. Сухие финики.


Тәмәркәз ис. Үзәкләшү, туплану, бер ноктага җыелу. Шуның тирәсендә әйләнергә, шуңа тәмәркәз итәргә кирәк. (Җ. Вәл.)

сущ. Централизация, концентрация, сосредоточение.


Тәмәрред м. V. Үзсүзлелек итү, буйсынмау, тыңламау, каршылык итү, каршы тору. Изгелек кадрен белмәгәннәргә икрам кыйлсаң, тәмәрред кыйлырлар. (К. Нас.)

м. V. Неповиновение, ослушание, упрямство; сопротивление.


Тәмәррен м. V. Гадәтләнү, гадәт и ту. Мөганид күркәм җиргә күзен еалмаи, мәкъбулатка тәмәррен гадәменнән. (Ак.)

м. V. Привычка, навык.


Тәмәссек м. V. 1) Бурыч (әҗәт) алганга бирелгән расписка. 2) Бернәрсәгә ябышу, тотыну. Мәгълүм ула ка халыкның тәмәссек кылган дәилләре ... (К. Нас.)

м. V. 1) Вексель, письменное денежное обязательство, расписка. 2) от гл. тәмәссәкә — держаться, цепляться за что-либо.


Тәмәссел м. V. 1) Мәсәл (яки мәкаль) куллану. 2) Икенче бер сурәттә булып күренү, күренеш алмаштыру, билгеле бер сурәткә керү, иярү.

м. V. 1) Применение басни или пословицы. 2) Сходство, подобие, уподобление, подражание; перевоплощение.


Тәмәттегат Тәмәттегъ-ның к. Тәмәттегат вә ләззәт дөньявия артына төшеп, бушка мал җимага чалышма. тына төшеп, бушка мал җимага чалышма. (К. Нас.)

м. V. мн. от тәмәттегъ.


Тәмәттегъ ис. 1) Файдаланырга хокук алу, патент. 2) Файдалану, үзенә файда итү. 3) Файда. Канәгать кылып артык тә мәттегъ вә тәнәгъгым кәсебе өчен мәшәкатьне куйса... (К. Нас.)

сущ. 1) Право пользования, лицензия, патент. 2) Пользование, использование. 3) Польза, удовлетворение.


Тәмәүвел м. V. Баю, маллы булу. Тиҗарәт илә аз мөддәттә тәмәүвел итте. (К. Нас.)

м. V. Обогащение.


Тәмәүвеҗ м. V. Дулкынлану. Сәраб су кебек тәмәүвеҗ итмәк белән суга биңзәр бер мәүһүм нәрсәдер. (К. Нас.)

м. V. Волнение.


Тәмәүвеҗ м. II. Олылау, хөрмәтләү, зурлау. Бонларның гыйбадәтләре, шәйтан исеменә тәэсис иделмеш гыйбадәтханәгә җыелып, аны мадех итмәк, тәкъдис вә тәмҗид әйлә мәктән гыйбарәттер. (Ш. ж.)

м. II. Прославление, восхваление.


Өскә
А Б В Г Д З И К Л М Н О П Р Та Ти То Ту Ты Тәб Тәв Тәг Тәд Тәз Тәк Тәл =>Тәм<= Тән Тәp Тәc Тәт Тәф Тәx Тәш Тәэ Тәя Тәә Тәү Тәҗ Тәһ Ф Х Ч Ш Я Ә Ө Җ Һ