Татар телендәге гарәп-фарсы алынмалары
Татар телендәге
гарәп-фарсы алынмалары


Сайт

М.И.Мәхмүтов, К.З.Хәмзин, Г.Ш.Сәйфуллин тарафыннан төзелгән, 1993 елда Казанда, "ИМАН" нәшриятендә чыккан ГАРӘПЧӘ-ТАТАРЧА-РУСЧА АЛЫНМАЛАР СҮЗЛЕГЕ нигезендә эшләнде. Кызганычка каршы, сүзләрнең гарәп графикасында язылышын башкара алмадым. Сүзлектә хата тапсагыз, бирегә төртеп миңа языгыз.
Б В Г Д З И Й К Л М Н О П Р С Та Ти То Ту Ты Тәб Тәв Тәг Тәд Тәз Тәк Тәл Тәм Тән Тәp Тәc Тәт Тәф Тәx Тәш Тәэ Тәя Тәә Тәү Тәҗ Тәһ Ф Х Ч Ш Я Ә Ө Җ Һ

Тән* ф. ис. Тән, гәүдә.

п. сущ. Тело, корпус.


Тәнавел м. VI. Авыз итү, татып карау, тату. Бәс ул җәзирәнең ләззәтле җимешләреннән тәнавел кылып... (К. Нас.)

м. VI. Проба, принятие (пищи, лекарства).


Тәнавем м. VI. Йоклаган булу, йоклаганга салышу.

м. VI. от гл. тәнавәмә — притворяться спящим.


Тәназыг м. VI. Бер-бере белән низаглашу, талашу, тартышу.

м. VI. Спор; ссора, скандал.


Тәназыг бәка ст. Яшәү өчен көрәш. Тәназыг бәка низамнарына күрә мәгыйшәт мөхарәбәләрендә мәгълүб улып, матди вә мәгънәви куәтләрене гаиб итәчәкләр. (Ш. ж.)

сс. Борьба за существование.


Тәнакех м. VI. Никяхлану, өйләнешү.

м. VI. Женитьба, бракосочетание.


Тәнакыз м. VI. 1) Каршылык, бер-беренә каршы булу. Бу таифә кәмаль җәһәтләре белән тәнакыз итүчеләрдер. (К. Нас.) 2) Сүзләрнең берберен бозуы, ике сүзнең бер-беренә кире мәгънәдә булуы.

м. VI. 1) Противоречие, несогласие. 2) Контраст. 3) Слова с противоположным значением.


Тәнакыс м. VI. Кимү, азая бару.

м. VI. Постепенное уменьшение, убывание.


Тәнакыш м. VI. Бәхәс, диспут. Тәнакыш юк мисалда, и мохатәб! (Г. Тук.)

м. VI. Спор, обсуждение, диспут.


Тәнасеб м. VI. 1) Бер-беренә охшашу, туры килү. 2) Симметрия, пропорция.

м. VI. 1) Сходство, соответствие. 2) Симметрия, пропорция, равномерность.


Тәнасел м. VI. Нәсел арту, нәсел таралу, үрчү.

м. VI. Размножение, произведение потомства.


Тәнасер м. VI. Чәчелү, сибелү, таралу.

м. VI. от гл. тәнасәрә — рассыпаться, быть рассеянным, раз-бросаниым (о семенах).


Тәнасыр м. VI. Бер-беренә ярдәм итү, яклау.

м. VI. Взаимопомощь, защита.


Тәнафер м. VI. 1) Каршылык. 2) Яратышмау, бер-береннән нәфрәтләнү, җирәнешү.

м. VI. 1) Разногласие, расхождение, взаимные протйворечйя. 2) Взаимное отвращение.


Тәнафи м. VI. Бер-беренә каршы булу.

м. VI. Противоречие, взаимное несогласие.


Тәнбиһ м. II. 1) Уяту. 2) Кисәтү, искәртү, зиһененә салу. Бу мәсәл нәфес явызлыгыннан сайланмага тәнбиһдер. (К. Нас.)

м. II. 1) Пробуждение. 2) Напоминание; предупреждение.


Тәнбиһән р. Кисәтеп, искәртеп. Мөнәсәбәтсез сөаль кылганда, мөнәсәбәтсез булмакына тәнбиһән, секүт кылыныр. (К. Нас.)

н. Предупредительно, предупреждая.


Тәнбәл ф. с. Ялкау; иренчәк; үшән.

п. прил. Ленивый; вялый.


Тәнвигъ м. II. Төрле-төрле итү, төрлеләндерү.

м. II. Делание разнрообразным, разнородным.


Тәнвин ис. грам. Гарәп сүзләрендә соңгы аваздан соң ән, ин, өн иҗекләре кушып укырга, тиешлекне күрсәтә торган диакритик билгеләр.

сущ. грам. Танвин—диактрические знаки.


Тәнвим м. II. Йоклату.

м. II. Уклааывание спать, усыпление.


Тәнвир м. II. Яктырту; нурландыру, ялтырату. „Нур" да тәнвирендә тәкъсыир итмәсен иде һәр заман. (Г. Тук.)

м. II. 1) Освещен и е. 2) Излучение, облучение.


Тәнг ф. с. 1) Тар (киң түгел), кысан; җиңел, зәгыйфь, нечкә, сирәк. 2) Изелгән, хәсрәтләнгән.

п. прил. 1) Узкий, тесный, слабый; редкий, недостаточный. 2) Угнетённый, удручённый.


Тәнгдил — тар күңел, тар күңелле; рухы төщкән, хәсрәтле.

Огорченный, павший духом.


Тәнгыйм м. II. 1) Нигъмәт бирү, нигъмәтләндерү, ашату. 2) Иркәләү, назлау; назлылыкка өйрәтү. 3) Төю, ваклап бетерү.

м. II. 1) Пропитание, кормление. 2) от гл. нәгъгәмә —нежить, холить. 3) Дробление, измельчание.


Тәндәрест ф. с. 1) Нигъмәт бирү, нигъмәтләндерү, ашату. 2) Иркәләү, назлау; назлылыкка өйрәтү. 3) Төю, ваклап бетерү.

п. прил.. Здоровый, крепкий (о человеке).


Тәнзил м. II. 1) Түбәнгә төшерү, иңдерү. 2) Ташлама, скидка.

м. II. 1) Снижение, спускание; понижение. 2) Вычет, скидка.


Тәнзиә м. II. 1) Аклау, гаепсез дип тану. 2) Үзен начарлыктан ерак тоту.

м. II. 1) Оправдание. 2) Нравственная чистота, непорочность; порядочность.


Тәнзыйм м. II. Тәртипкә салу, тәртипләндерү.

м. II. Приведение в порядок, упорядочение, устройство, организация.


Тәнзыйф м. II. Тазарту, аруландыру, пакьләү.

м. II. Очищение, чистка.


Тәнких м. II. Никяхлау.

м. II. Бракосочетание, женитьба.


Тәнкыйл м. II. Күчерү, бер урыннан икенче урынга күчерү. Китабәт әйләюбән тәнкыйл идеп. (Ут. Им.)

м. II. Перенесение. с места на место, передача, перемещение, перенос.


Тәнкыйд* ис. Тәнкыйть, кимчелекләрне күрсәтү. Бәгъзы хаска гам булыбрак төшмәгән тәнкыйдләрем. (Ш. Баб.)

сущ. Критика.


Тәнкыйди с. Тәнкыйди, критик.

прил. Критический.


Тәнкыйдән р. Тәнкыйть йөзеннән. Яңгыларны тәнкыйдән язмый чыдап булмас диеп. (Ш. Баб.)

н. Критически, критикуя.


Тәнкыйс м. II. 1) Киметү, азайту. 2) Түбәнәйтү, кимсетү, ким күрү. Залимнең шәрреннән сакласын кебек догалар адәмне тэнкыйс вә тәгъйидер.(К. Нас.)

м. II. 1) Уменьшение, сокращение. 2) Униже-ние, пренебрежительное отношение.


Тәнкыйт м. II. 1) Хәрефкә нокта (төртке) кую. 2) Тыныш билгеләре куллану.

м. II. 1) Употребление точек (диакритических знаков). 2) Употребление знаков препинания.


Тәнкыйх м. II. 1) Янадан карау, төзәтү. 2) Киметү, кыскарту.

м. II. 1) Пересмотр, исправление. 2) Сокращение.


Тәнмия м. II. Үстерү, күтәрү, арттыру. Рәсем дәресендә балаларны ялыктырмыйча, тәмле бер сурәттә күзләрне дә кәсәби кувәтендә тәнмия иттермәк. (Ш. ж.)

м. II. Развитие.


Тәннур ф. ис. Мич, учак (икмәк пешерү өчен).

п. сущ. Печь для выпечки хлебов; очаг.


Тәнсиб м. II. Яраклы күрү, муафыйк күрү. Намөнасиб шәйләре тәнсиб идәнләр сезсеңез. (Г. Тук.)

м. II. Соотвелствие с чем-либо, пригодность.


Тәнсыйк м. II. 1) Тәртипкә салу, билгеле бер тәртипкә кую. Гамәл вә тәҗрибәнең кавагыйд гыйлъмияне тәртип вә тәнсыйк һәрхәлдә элек улулары лязимдер. (Ш. ж.) 2) Штат кыскарту.

м. II. 1) Приведение в порядок, устройство, организация. 2) Сокращение (штатов).


Тәнсыйр м. II. дини 1) Чукындыру. 2) Христиан динен кабул иттерү.

м. II.1) рел. Крещение. 2) Обращение в христианство.


Тәнсыйф м. II. Урталай бүлү.

м. II. Деление на две равные части.


Тәнфиз м. II. Өстенә йөкләнгән вазифаны үтәү. Я бер шаһ хезмәтен тәнфаз итәргә. (һ. Сал,)

м. II. Исполнение своих обязанностей.


Тәнфир м. II. Җирәндерү, чиркандыру, нәфрәтләндерү.

м. II. Вызвать отвращение, антипатию.


Тәншыйт м. II. 1) Сөендерү, куандыру, кәефләндерү, күңелен күтәрү. 2) Рухландыру.

м. II. 1) Приведение в хорошее расположение духа; оживление, ободрение, развлечение. 2) Поощрение, побуждение.


Тәнәббет м. V. Тишелеп чыгу, шыту.

м. V. Произрастание (растения).


Тәнәббеһ м. V. 1) Уяну. 2) Белемсезлектән котылу, зиһене ачылу.

м. V. 1) Пробуждение ото сна. 2) Прояснение, просветление мысли.


Тәнәгъгым I м. V. Җырлау, көйләү.

м. V. Пение, напев.


Тәнәгъгым II м. V. Нигъмәтләнү, нигъмәт эчендә яшәү, нигъмәттә булу.

м. V. Благоденствие, наслаждение, пребывание в довольстве.


Тәнәззел м. V. 1) Түбән төшү, түбәнәю. Әмма татар газеталары укырга тәнәззел итми иде (Г. Газиз). 2) Түбәнчелек итү, кече күңеллелек күрсәтү, үз-үзен кимсетү. Юк! Кабул итмәс тәнәззелне боларга изге щан! (3. Гыйф.)

м. V. 1) Схождение; снисхождение. 2) Самоунижение; преклонение.


Тәнәззеһ м. V. 1) Бозыклыктан ёаклану. 2) Күңел юату өчен йөрү, күңел ачу, күңел ачарга чыгу. Шул паркка тәнәззеһгә чыгалар, шунда йөриләр икән. (Г. Ибр.)

м. V. 1) Воздержание (от чего-либо). 2) Прогулка, гулянье.


Тәнәззыф м. V. Чиста булу, чисталык күрсәтү; арулану.

м. V. Чистота, опрятность.


Тәнәссыр м. V. 1) Христианнар динен кабул итү. 2) Чукыну.

м. V. 1) Принятие христианства. 2) Крещение.


Тәнәффер м. V. Нәфрәтләнү, җирәнү, чиркану.

м. V. Отвращение, омерзение.


Тәнәффес* м. V. 1) Сулау, тын алу. Бакчачылар үләннәр, чәчәкләр арасында йөреп саф һава тәнәффсс иттскләреннән сәламәт булалар. (Г. Раф.) 2) Эшне (укуны) туктатып ял итү, хәл җыю.

м. V. 1) Дыхание. 2) Передышка, перерыв (во время занятий).


Тәнәхнех ис. Тамак кыру, йөткерү.

сущ. Откашливание, прочищение горла.


Тәнәүвыг м. V. Төрле-төрле булу, төрлеләнү, төрлелек.

м. V. Разнородность, разнообразие.


Тәнәүвем м. V. 1) Йоклау, төш күрү. 2) Төшләнү.

м. V. 1) Сон, сновидение.2) Ночные поллюции.


Тәнәүвер м. V. Нурлану, яктыру, ялтырау.

м. V. Блеск, сияние.


Тәнәҗҗес м. V. Пычрану, нәҗесләнү.

м. V. Испачканность, загрязнённость.


Тәнҗис м. II. Пычрату, нәҗесләү. Шул сәбәптән итә алмыйдыр талак, гомерене тәнәҗис итә, итә һәляк. (Г. Тук.)

м. V. Пачкание, загрязнение.


Тәнһа ф. ис ф. ис. 1) Ялгыз, бер генә, бер үзе. 2) Ялгыз буларак. 3) Буш (урын, җир). Булынып мәскәндә бер тәнһа мәкяни. (Дәрд.)

п. сущ. 1) Один, одинокий, единственный. 2) Одиноко, в одиночестве. 3) Свободное (место).


Өскә
А Б В Г Д З И К Л М Н О П Р Та Ти То Ту Ты Тәб Тәв Тәг Тәд Тәз Тәк Тәл Тәм =>Тән<= Тәp Тәc Тәт Тәф Тәx Тәш Тәэ Тәя Тәә Тәү Тәҗ Тәһ Ф Х Ч Ш Я Ә Ө Җ Һ