Татар телендәге гарәп-фарсы алынмалары
|
|
Сайт
М.И.Мәхмүтов, К.З.Хәмзин, Г.Ш.Сәйфуллин тарафыннан төзелгән, 1993 елда Казанда, "ИМАН" нәшриятендә чыккан ГАРӘПЧӘ-ТАТАРЧА-РУСЧА АЛЫНМАЛАР СҮЗЛЕГЕ нигезендә эшләнде. Кызганычка каршы, сүзләрнең гарәп графикасында язылышын башкара алмадым. Сүзлектә хата тапсагыз, бирегә төртеп миңа языгыз.
Б
В
Г
Д
З
И
Й
К
Л
М
Н
О
П
Р
С
Т
Ф
Х
Ч
Ш
Я
Әб
Әв
Әг
Әд
Әз
Әй
Әк
Әл
Әм
Ән
Әр
Әс
Әт
Әф
Әх
Әш
Әя
Әү
Әҗ
Әһ
Ө
Җ
Һ
| |
|
Әфазыйл 1) Әфзаль-нең к. 2) Зур дәрәҗәлеләр, кадерлеләр, башкаларга караганда артыграк булганнар. 3) Галимрәкләр.
| |
мн. пр. ст. от әфзаль— 1) Лучший, превосходный. 2) Предпочтительный. 3) Учёнейший.
| |
|
Әфваҗ Фәуҗ-нең к.
| |
мн. от фәүҗ.
| |
|
Әфваһ Фәм-нең к.
| |
мн. от фәм.
| |
|
Әфваһеннас — кешеләр авызында, халык телендә сөйләнгән.
| |
В устах народа.
| |
|
Әфгаль Фигыль-нең к. Әфгале Хәсәнәңне вә изге холыкларыңны күрсәтмәк белән нәсыйхәт кыл. (К. Нас.)
| |
мн. от фигыль.
| |
|
Әфган ф.ис. Зар елау, ыңгырашып елау, ыңгырашу.
| |
п. сущ. Плач, рыдание, стон, стенание.
| |
|
Әфгый, әфагый ис. Бик зәһәрле бер төр кечкенә елан (әнгәрәк). Хакыйкать сүз ирер зәһре яфагый. (Ут. Им.)
| |
сущ. Эфа (ядовитая змея).
| |
|
Әфгяр, әфкяр ф. с. 1)Яралы, гарипләнгән. 2) Җәфаланган, интеккән; хәлсез, талган, йончылган. Аны анда күрермен заре әфгяр (Сайяди).
| |
п. прил. 1) Раненый, увечный. 2) Измученный, утомлённый.
| |
|
Әфза ф. с. Арттыручы, күбәйтүче.
| |
п. прил. Увеличивающий, прибавляющий.
| |
|
Фархе әфза — шатлыкны арттыручы.
| |
Увеличивающий радость.
| |
|
Әфзалиять ис. 1) Артыклык, өстенлек, башкалардан өстен торучылык. 2) Артык күрү, өстен күрү.
| |
суш. 1) Преимущество, превосходство. 2) Предпочтение.
| |
|
Әфзаль с. Артыграк, кадерлерәк, яхшырак. Сөеклерәк нәрсәне үзенең якыннарыннан булган мохтаҗларга бармак әфзальдер. (К. Нас.)
| |
пр. ст. прил. 1) Лучший, превосходный. 2) Предпочтительный.
| |
|
Әфзалеләгъмаль - иң яхшы эшләр.
| |
Самые лучшие (наиболее предпочтительные) дела.
| |
|
Әфзун ф. Күн артык, күп тапкыр артык. Сүзең шикәр, үзең Хосрәүдин әфзун. (Хорәз.)
| |
п. Много раз.
| |
|
Әфкар с. Фәкыйрьрәк, ярлырак, бик ярлы.
| |
пр. ст. от фәкыйрь— бедный, нищий.
| |
|
Әфкяр Фикер-нең к. Языңыз әфкярыңыз, улсын мөнәүвәр фикереңез. (Г. Тук.)
| |
мн. от фикер.
| |
|
Әфкяре гаммә ст. Күпчелек уе, масса карашы, җәмәгать фикере. Татар әфкяре гаммә тарихының коммунизмга таба үсүе... (Г. Ибр.)
| |
сс. Общественное мнение.
| |
|
Әфләтун* ис. Платом (борынгы грек философы, Сократның шәкерте, Аристотельнең остазы).
| |
им. соб. Платон (древнегреческий философ, ученик Сократа, учитель Аристотеля.)
| |
|
Әфрад Фәрд-нең к.
| |
мн. от фәрд.
| |
|
Әфраден җамигь, әгъярен маниг гыйб. Бөртекләрен үзенә җыючы, башкаларга каршы килүче (берәр төшенчәнең төгәл булуы турында әйтелә).
| |
фр. букв. „Собирающив зёрна, преиятствующий другим" (говорнтся о точности какоголибо понятия).
| |
|
Әфраз ф. с. Югары, өстем, бөек мәгънәләрендә сүзгә ялганып килә: сарәфраз — башы югары, ягъни башкалардан өстен торучы.
| |
п. прил. Со значением высокий, поднятый, возвышенный употребляется в сложных словах, напр. сәрәфраз — с поднятой головой, т. е. превосходящий.
| |
|
Әфруз ф.с. Яктыртучы, нурландыручы, нурландыра торган мәгънәләрендә сүзләргә ялганып килә: дилфруз — күңел яктыртучы, күнелне нурландыра торган.
| |
п. прил. Со значением зажигающий, освещающий, воспламеняющий употребляется в сложных словах, напр, дилфруз — „зажигающий сердце", вдохновляющий, радующий.
| |
|
Әфрәнҗ ис. Европалы, Европа кешесе (фринцуз сүзеннән).
| |
сущ. Европеец; европейского происхождения.
| |
|
Әфсанә ф. ис. 1) Әкият, фантастик, хикәя, мифик мәсәл. 2) Хыял, уйдырма.
| |
п. сущ. 1) Басня, сказка; предание, легенда. 2) Мечта, выдумка.
| |
|
Әфсах с. Килешлерәк, матуррак, сүзе килешле.
| |
пр. ст. от фәсыйх — красноречивый.
| |
|
Әфсун* ф. ис. Сихыр; им-томчыларның, сихырчыларның имләү, сихырлау сүзләре. Күзләр тылсым, сүзләр әфсун, йөзе әфлисун, аның кебек оҗмахның да юктыр хуры. (Ш. Баб.)
| |
п. сущ. Колдовство, чары, заклинание, очарование.
| |
|
Әфсәд с. Бик бозык, бик боза торган.
| |
пр. ст. от фәсад — испорченный, развращённый, вредный.
| |
|
Әфшан ф. с. Чәчүче, сибүче. Чәмән фәррашы, ягъни, таң нәсиме, гөл әфшанлык кылыр бөстан эчендә. (Хорәз.)
| |
Распространяюший.
|
|
|