Татар телендәге гарәп-фарсы алынмалары
|
|
Сайт
М.И.Мәхмүтов, К.З.Хәмзин, Г.Ш.Сәйфуллин тарафыннан төзелгән, 1993 елда Казанда, "ИМАН" нәшриятендә чыккан ГАРӘПЧӘ-ТАТАРЧА-РУСЧА АЛЫНМАЛАР СҮЗЛЕГЕ нигезендә эшләнде. Кызганычка каршы, сүзләрнең гарәп графикасында язылышын башкара алмадым. Сүзлектә хата тапсагыз, бирегә төртеп миңа языгыз.
Б
В
Г
Д
З
И
Й
К
Л
М
Н
О
П
Р
С
Т
Ф
Х
Ч
Ш
Я
Әб
Әв
Әг
Әд
Әз
Әй
Әк
Әл
Әм
Ән
Әр
Әс
Әт
Әф
Әх
Әш
Әя
Әү
Әҗ
Әһ
Ө
Җ
Һ
| |
|
Әгади ис. к. Дошманнар.
| |
сущ. мн. Враги.
| |
|
Әгаззи с. Бик кадерле, бик газиз, кадерлерәк.
| |
прил. Дорогой, милый.
| |
|
Әгазим Әгъзам-нен к.
| |
мн. от прил. әгъзам.
| |
|
Әгали Әгъла-нең к.
| |
мн. от әгъла.
| |
|
Әгарро с. 1) Данлы, хөрмәтле, затлы. 2) Шәп, гүзәл, якты, менә дигән. 3) Йолдыз кашка.
| |
прил. 1) Славный, благородный. 2) Блестящий, прекрасный, превосходный. 3) С белой звёздочкой (на лбу).
| |
|
Әгузе фиг. Сыенам, сакланам, саклауны сорыйм. Синме Габдулла Мәгази мин әгузе мин шәррикэ; безгә хәсрәт иңде исә, сезлэр ясыйсыз ярминкә. (Ш. Баб.)
| |
гл. 1) Взываю о помощи (әгузе билләһи — боже упаси). 2) Спасаюсь; остерегаюсь, опасаюсь.
| |
|
Әгъбия Габи-нең к.
| |
мн. от габи.
| |
|
Әгъва кара: игъва. Абыстайны әгъвалау өчен, ничек дип сөйләп яткан була бит. (Г, Кам.)
| |
см. Игъва.
| |
|
Әгъвам Гам I-нең к.
| |
мн. от гам I.
| |
|
Әгъван Гаун-ның к.
| |
мн. от гаун.
| |
|
Әгъвәр с. 1) Сыңар күзле, бер күзле, бер күзе сукыр. 2) Шикле.
| |
прил. 1) Кривой, одноглазый. 2) Сомнительный.
| |
|
Әгъвәҗ с. Бөкре, кәкре.
| |
прил. Кривой, согнутый.
| |
|
Әгъдаэ Гадү-нын к. Яр улып әгъярә сән, әгъдая көлдердең бези. (Г. Тук.)
| |
мн. от гадү.
| |
|
Әгъдад Гадәд-нен к.
| |
мн. от гадәд.
| |
|
Әгъдәл с. Бик гадел, гаделрәк, дөресрәк, турырак. Вәзене назымыннан әгъдәл. (К. Нас.)
| |
пр. ст. от прил. гадел— справедливый, правосудный.
| |
|
Әгъза ис. к. 1) Тәннең аерым-аерым кисәкләре (баш, кул, аяк һәм башкалар). 2) Член. Җәмгыять әгъзасы — җәмгыять члены.
| |
сущ. мн. 1) Части тела (рука, нога, голова и т. п.). 2) Член: член общества, партии и т. п.
| |
|
Әгъзам с. Бик бөек, бик зур дәрәҗәле, олы, дәү.
| |
пр. ст. от прил. газыйм — великий, большой, огромный.
| |
|
Әгъзия Гыйза-ның к.
| |
мн. от гыйза.
| |
|
Әгъла с. 1) Ин югары, бик югары. 2) Бик югары дәрәҗәле, бик кадерле, игътибарлы. Үзеннән әгъла булганнары бакып. (3. Биг.) 3) Бик яхшы, бик һәйбәт, бик гүзәл. Өстенә бик әгъла һәм бик килешле халис ефәк җөббә кигән. (Ф. Әмир.)
| |
пр. ст. прил. 1) Самый высокий, высший, верховный. 2) Самый почтенный, самый уваҗаемый. 3) Лучший, самый лучший; прекраснейший.
| |
|
Әгълаи галиин гыйб. Югарыларның нң югарысы, бөекләрнең бөеге.
| |
фр. Высший из высших (о людях).
| |
|
Әгълам 1) Галәм II (әләм II)-нең к. 2) Башлыклар, җитәкчеләр.
| |
1) мн. от галәм II (әләм II). 2) Главы, руководители, выдающиеся люди.
| |
|
Әгъләм с. Иң яхшы белүче. Җинаятьтә барыннан әгъләмдер. (3. Биг.)
| |
пр. ст. прил. Знающий лучше всех.
| |
|
Әгъләб с. 1) Иң өстен. 2) Иң көчле, ин куәтле.
| |
пр. ст. прил. 1) Преобладающий; наиболее вероятный. 2) Сильнейший, более сильный.
| |
|
Әгъма ис. к. Сукырлар. Парласын шәмсең синең, күрмәзсә, әгъма күрмәсен. (Г. Тук.)
| |
сущ. мн. Слепые.
| |
|
Әгъмаль Гамәл-нең к. Итеп мәсҗидләри базар, гавамә саттыгыз әгъмаль. (Г. Тук.)
| |
мн. от гамәл.
| |
|
Әгъмале кабихә — начар эшләр.
| |
Дурные дела.
| |
|
Әгъмале салихә — изге (яхшы) эшләр.
| |
Хорошие, добрые дела.
| |
|
Әгъмале хәсәнә ст. Яхшы эшләр, күркәм эшләр.
| |
сс. Добрые, благие дела.
| |
|
Әгъмале әрбәга ст. мат. Дүрт гамәл.
| |
сс. мат. Четыре арифметических действия.
| |
|
Әгъмам Гамь I-нең к.
| |
мн. от гамь I.
| |
|
Әгъми с. Сукыр, сукырайган. Араларында бер әгъми карт кеше бар иде. (К. Нас.)
| |
прил. Слепой, слепец.
| |
|
Әгънам Ганәм-нең к.
| |
мн. от ганәм.
| |
|
Әгъния Гани-нең к.
| |
мн. от гани.
| |
|
Әгъраб Әгъраби-нең к.
| |
мн. от әгъраби.
| |
|
Әгъраби ис. 1) Далада яшәүче гарәп, бәдәви. 2) Дала гарәбе(нә бәйләнешле).
| |
сущ. 1) Кочевой араб, бедуин. 2) Бедуинский.
| |
|
Әгъраз I Гарыз I-ның к.
| |
мн. от гарыз I.
| |
|
Әгъраз II Гараз II-нең к.
| |
мн. от гараз II.
| |
|
Әгърас I Гарус-нең к.
| |
мн. от гарус.
| |
|
Әгърас II Гарәс-ның к.
| |
мн. от гарәс.
| |
|
Әгъраф ис. дини Җәннәт белән җәһәннәм арасындагы урын. Диям әстәгъфирулла, анда кермим, китәм әгърафә тиз, бер ан да тормыйм. (Г. Тук.)
| |
сущ. рел. Чистилшце.
| |
|
Әгърәф с. Танылганрак, билгелерәк.
| |
ср. ст. прил. Более известный, знакомый.
| |
|
Әгъсаб Гасаб-ның к.
| |
мн. от гасаб.
| |
|
Әгъсар Гасыр-ның к. Һәм дә кайтсын монда үткәргән безем әгъсарымыз. (Г. Тук.)
| |
мн. от гасыр.
| |
|
Әгъшар Гошер-нең к.
| |
мн. от гошер.
| |
|
Әгъшари с. Унарлы.
| |
прил. Десятичный.
| |
|
Әгъшия Гашия-нең к.
| |
мн. от гашия.
| |
|
Әгъян ис. к. Аристократлар; югары дәрәҗәле түрәләр, башлыклар. Зәкиләр эчр әгъянда, Һадилар кем безем саздыр. (Г. Чок.)
| |
сущ. мн. Вельможи, знатные люди; аристократия.
| |
|
Әгъяне мәмләкәт — илне идарә итүчеләр.
| |
Государственнные мужи, правители.
| |
|
Әгъяр ис. к. Читләр, ятлар, башкалар, чит кешеләр, чит әйберләр. Яр улып әгъярш сән... (Г. Тук.)
| |
сущ. мн. Иные, другие чужие, незнакомые.
| |
|
Әгъҗәб с. Бик гаҗәп, гаҗәпнең гаҗәбе. Көлле бәгъзеннн әгъҗәб. (К. Нас.)
| |
пр. ст. прил. Самый удивительный, расчудесный.
| |
|
Әгъҗәз с. Бик гаҗиз.
| |
пр. ст. от прил. гаҗиз— слабый, немощный, бессильный.
| |
|
Әгъҗәм ис. 1) Сүзсез, телсез. 2) Гарәптән башка кеше; гаҗәмнәр.
| |
сущ. 1) Немой, бессловесный. 2) Неараб.
| |
|
Әгяһ кара: агяһ.
| |
см. Агяһ.
|
|
|